Hier Radio Kootwijk

Op zaterdag 20 december ligfietste ik langs Radio Kootwijk. Een fantastisch monument met een rijke historie. Toen wist ik het zeker, ik zou deelnemen aan die excursie van ruim 2½ uur langs diverse gebouwen van Radio Kootwijk onder deskundige leiding van een gids. Dinsdag 30 december was het zover...


Gebouw A, het zendergebouw, door de architect "Sfynx" genoemd, in de volksmond "Kathedraal"


De Sfynx van voren gezien
De watertoren
De watertoren van binnen
Waterput in pompgebouw Radio Kootwijk
Radio Kootwijk is een radiostation, waarmee verbinding kon worden gelegd met de voormalige kolonie "Nederlands Indië". De enorme lange golf installatie werd in 1923 in bedrijf genomen. Men kon alleen telgrammen (morse) versturen. In 1929 werd de zendinstallatie al vervangen door een korte golf zender waarmee radiotelefonie mogelijk was. Daarmee kon met dus spreken met famlilieleden op 6650 km afstand (en niet alleen telegrammen versturen). Het hele verhaal over radio Kootwijk is te lezen op onder andere de volgende websites:
-Uitstekende brochure van de gemeente Apeldoorn
-Tussen zand en zenders
-www.hierradiokootwijk.nl
-wikipedia
-een dorp tussen Zand en Zenders

Lange golf versus korte golf
Opmerkelijk is dat men aanvankelijk voor een lange golf zender heeft gekozen, terwijl toen ook al korte golf radiotelefonie opkwam. Met die lange golf zender was alleen radiotelegrafie mogelijk, voor de zender was een enorm vermogen nodig (2,4 MW), er waren 5 stuks 200 m hoge zendmasten nodig en er moest een enorm koperen aardnet in de bodem worden aangelegd. De korte golf zender werd 6 jaar na de lange golf zender officieel in gebruik genomen, maar was in 1926 al in de lucht. Met deze zender was radiotelefonie mogelijk, terwijl de zender veel eenvoudiger was (veel minder vermogen, geen aardnet en kleinere antennes). Voor de korte golf zenders werden ook geen dure, architectonische kathedralen meer gebouwd, maar werd volstaan met "gewone" gebouwen. Ik had verwacht dat er toch wel enige Kamervragen gesteld zouden zijn over die enorme desinvestering voor een technisch achterhaalde lange golf installatie. Maar ik heb geen enkele wanklank op Internet kunnen vinden.

De rondleiding
Tijdens de rondleiding werden diverse gebouwen van binnen bezichtigd, waaronder een pomphuisje (waarin het grondwater van 40 meter diepte wordt opgepompt), de 38 meter hoge watertoren en gebouw A. Gebouw A is het hoofdgebouw waar de zenderinstallate stond. Het heeft de vorm van een Sfynx. De wanden zijn van gewapend beton en wel een halve meter dik. De gids gaf een uitstekende en boeiende uitleg. Kortom deze rondleiding over Radio Kootwijk is een absolute aanrader; dus meld je aan op ontdek-radio-kootwijk.


Zoek de onregelmatigheid
in het vloerpatroon
Detail boven ingang gebouw A
Koperlint van aardnet
Interieur van de Sfynx
Zicht op de koelwatervijver en de watertoren (in de verte) vanuit de toren van de Sfynx