Kippenlijn
De Kippenlijn is een enkelspoors spoorlijn van Nijkerk naar Ede. In 1873 vroeg een regionale commissie een consessie aan voor de aanleg van een tramlijn tusen Wageningen en Nijkerk. Stel je voor: een heuse spoorverbinding tussen de Rijn en de Zuiderzee. Dit plan haalde het niet. Net zomin als het plan uit 1883 dat sneuvelde omdat Nijkerk strikt aan de zondagsrust wilde vasthouden.
Het duurde tot 1 mei 1902 voordat het baanvak Ede-Barneveld werd geopend, gevolgd door het baanvak Barneveld-Nijkerk op 1 december 1903. In totaal 31,2 kilometer spoorlijn waarvoor de plannenmakerij 30 jaar in beslag nam. Helaas mocht de exploitatie niet lang duren. Op 8 augustus 1937 werd de exploitatie van het baanvak Barneveld-Nijkerk stop gezet en werd de lijn opgebroken. Het baanvak Barneveld-Ede werd aangesloten op de spoorlijn tussen Amersfoort en Apeldoorn. Deze lijn kreeg al snel de bijnaam "Kippenlijn". Er werden vanaf het station Barneveld-Dorp veel pluimvee en eieren getransporteerd.
Op de kaart is de Kippenlijn weergegeven: Het gele deel is opgeheven en het groene deel is nog steeds in bedrijf. Op 20 mei 1951 werd de lijn geëlektrificeerd en sindsdien rijden er elektrische treinen. Sinds 10 december 2006 heet de lijn officieel Valleilijn en is de exploitatie in handen van Connexion.
De Grote Glind
En Bert Hardeman, de leider van ligfietsclub "Mooi Bennekom", had de zeer educatieve tocht langs deze historische spoorlijn bedacht. Museumboerderij "De Grote Glind" was een meer dan uitmuntend recuperatiepunt. We werden gastvrij ontvangen door de uitbaatster van de veeboerderij met 60 melkkoeien. Met het museum en koffie met eigengemaakt, vers appelgebak en een camperplaats probeeert zij in deze barrre tijden het hoofd boven water te houden.
Recupereren
Voormalig station Woudenberg-Scherpenzeel
Dit staat er nog
Nieuwe bestemming
Hier liep de spoorlijn
Oud spoorwachtershuis bij spoorviaduct
Maar na deze recuperatie was het spoorgeweld nog niet ten einde. De ligfietsers vervolgden hun tocht langs de spoorlijn Kesteren-Amersfoort. De plannenmakerij voor deze spoorlijn duurde aanmerkelijk korter, dan het gebakkelij waaraan de Kippenlijn ten prooi was gevallen. Het begon op 10 november 1875 met plannen van de staat om een spoorlijn aan te leggen van Amersfoort over Veenendaal naar Wageningen. Om defensie-redenen werden de plannen destijds gewijzigd; in plaats van via Wageningen moest de spoorlijn via Rhenen en de Rijnbrug aansluiten op de Betuwelijn van Dordrecht, Geldermalsen en Tiel naar Arnhem en Nijmegen. Al in 1884 was de spoorlijn gereed. Toch duurde het tot 18 februari 1886 voordat de eerste stoomtreinen gingen rijden. Er dongen namelijk twee maatschappijen naar de exploitatie van deze lijn: de Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HIJSM) en de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (SS). Na verwoede strijd in de Eerste en de Tweede Kamer en een Koninklijk Besluit in januari 1886 werd het pleit beslecht en werd de exploitatie tijdelijk aan de HIJSM gegund.
In 1940 kwam er een einde aan de treinendienst doordat op 13 mei 1940 de spoorbrug bij Rhenen door Nederlandse artillerie vernield werd. Na de strijd van de meidagen werd de brug enkelsporig hersteld en werd het goederenvervoer in de oorlog weer zo goed mogelijk uitgevoerd. In december 1944 maakten Duitse Sprengcommando's de brug weer onklaar. Slechts twee peilers bleven over. Na de oorlog is de brug niet meer als spoorbrug hersteld. Mede op de twee overgebleven brugpijlers werd in 1957 een nieuwe verkeersbrug gebouwd. Ook na de oorlog werd het overgebleven spoor tussen Rhenen en Amersfoort alleen gebruikt voor goederentransport; voor passagiers werd een buslijn ingesteld. Het zou tot 31 mei 1981 duren voordat op de verbinding Utrecht–Veenendaal–Rhenen weer reizigers zouden worden vervoerd. Het verlaten spoor werd daartoe tussen het viaduct over de spoorlijn Utrecht–Arnhem bij De Haar en Veenendaal–Rhenen opgeknapt en geëlektrificeerd. Bij De Haar werd een aansluiting gemaakt op de lijn richting Utrecht.
De Klomp
Om 15:00 uur arriveerde het ligfietsgezelschap weer bij het vertrekpunt "Veenendaal De Klomp". Een uitgebreide evaluatie was niet nodig, want alle zes liggers waren eensgezind van oordeel dat Bert weer een zeer boeiende tocht had uitgezet door mooie stukjes Nederland.
...de was nog buiten te drogen hangt
Mooi stukje Nederland waar...
Mooi stukje Nederland
Meer lezen...
2 opmerkingen:
Toevallig reed ik afgelopen zaterdag een aardig deel van jullie route: vanaf Amf- Kesteren tot in Ede (ik maakte rondje Hoge Veluwe).
Dat wat je "oud spoorwachtershuis" noemt is een deel van het oude stationsgebouw van Woudenberg. Het stationsgebouw van Rhenen leek daar veel op maar was mi nog wat mooier.
Groet, René
Leuk om te lezen René. En dank voor je toevoeging/correctie. Ik heb te tekst inmiddels aangepast ook nav de constructieve reactie die ik van Bert Hardeman ontving. Rijd je een volgend keer met de "Mooi Bennekommers" mee?
Hartelijke groet, Bocycle
Een reactie posten